Spinnen en weven
Vrijdag is Freyadag is Godinnendag. Elke vrijdag een kleine ode aan een godin.
In de zomer van 2025 ontstond een reeksje over spinnen en weven.
/ | \
💃🏼 Ariadne
In de Griekse mythe van Theseus en de Minotaurus speelt Ariadne een belangrijke rol. Zij is degene die Theseus twee instrumenten geeft op zijn reis door het labyrint: een kluwen wol en een zwaard. De draad kun je zien als de verbinding met het vrouwelijke, de intuïtie. Het zwaard staat symbool voor het mannelijke, de daadkracht. Samen zorgen ze ervoor dat de held het doel kan bereiken, beide zijn nodig om op je levensweg moeilijke opdrachten te volbrengen. Zo geeft Ariadne niet alleen Theseus, maar ons allemaal de sleutel om van een doolhof een labyrint te maken.
Artwork: ik vind overal Ariadne met haar draad, maar hoe zou het zwaard er uit gezien hebben? Zoiets als dit, wellicht: de minoan rapier in de reeks epic swords by Josh Morris
/ | \
💃🏼 Athena
Voortbordurend op het zwaard wilde ik nog eens bij Pallas Athena op bezoek. In mijn beleving zie ik deze Griekse godin van wijsheid, krijgsvoering en vrede met een wapenuitrusting en een zwaard. Athena houdt echter meestal een lans in haar hand, wat gezien wordt als een teken dat ze de bliksem beheerst. Bij Athena horen de uil van wijsheid, olijfbomen en slangen, en ze is matrone van kunstenaars en handwerklieden. Athena zelf is een zeer kundig weefster en zou het weven uitgevonden hebben. Fascinerend, hoe ook hier zwaard (oké, lans) en draad samenvloeien.
Artwork: de weefwedstrijd tussen Athena en Arachne, artist unknown
/ | \
💃🏼 Walkuren
Een schakel tussen draad en zwaard (mes, schaar) is niet zo verwonderlijk. Zou er in de Germaanse en Noordse mythologie ook dames lopen die bekend staan om beide attributen? Ik vind de Walkuren op mijn speurtocht.
Na de strijd kiezen de Walkuren (‘zij die de gevallenen kiezen’) de gevallen helden die naar Walhalla mogen. De Walkuren worden weergegeven als strijders, vechters, met zwaard en schild, vaak zittend op een paard. In Völundarkviða spinnen drie Walkuren linnen, naast hen liggen hun zwanenkleden. In Njáls saga weven Walkuren op een bijzonder weefgetouw. Mannenhoofden zijn de gewichten aan de draden, ingewanden van mannen zijn de schering en inslag, een zwaard is de schietspoel en de spoelen zijn van pijlen gemaakt.
Artwork: de Walkure van Hårby
3,4 cm, gemaakt van zilver, ongeveer 800 AD
Foto van wikipedia, Gilwellian
/ | \
💃🏼 de Nornen
Als je het hebt over draad en zwaard (mes, schaar) schieten ook de Noordse Nornen te binnen. Het woord norn komt wellicht van het Zweedse norna of nyrna, dat heimelijk communiceren betekent.
Aan de voet voet van Yggdrasil, de wereldboom, naast de bronnen Urdarbrunnr, Hvelgelmir en Mímisbrunnr, wonen er drie: drie nornen, drie schikgodinnen, drie wijze reuzinnen die over lotsbestemming beschikken. Urd (soms vertaald als lot) spint je levensdraad, Verdandi (soms vertaald als wat nu gebeurt) weeft je draad in het levenweb en als het je tijd is, knipt Skuld (soms vertaals als wat moet of zal gebeuren) hem tenslotte door.
Artwork: Norns, by Johan Egerkrans
/ | \
💃🏼 Vrouwe Holle
Spinnen? Weven? Vrouw Holle!
Deze vriendelijke dame (huld betekent vriendelijk, aardig, sympathiek) is zowel de Donkere Grootmoeder en de Witte Vrouwe. Ze ontvangt de gestorven kinderen, is vrouwe van wedergeboorte en ze heeft weet van o.a. weermagie. In de midwintertijd, als het spinnen en weven net als de zon stilgelegd zijn, kun je Holle vragen ze je wil helpen met nieuwe vreugdevolle en krachtige draden voor het nieuwe jaar.
Artwork: Frau Holle, German goddess of winter by Dandelion La Bruja Verde
/ | \
💃🏼 Saule
Van midwintervrouwe Holle naar midzomervrouwe Saule (zon). Haar gouden zonnewiel is het teken van de cyclus van het leven; daar hoort ook een bloeiende roos bij als symbool. Deze Baltische zonnegodin weeft haar kleding met zonnestralen, met draden van goud, zilver, wit en rood. Haar feest wordt gevierd in de zomer met het begroeten van de opkomende midzomerzon, zoeken naar de magsiche varenbloem, dansen om en over brandende vuren, en het weven van bloemenkransen.
PS
Hoe schoon!
Pasaulis (Lithouws) en pasaule (Lets) zijn de woorden voor wereld. Letterlijk betekent het [een plek] onder de zon. Dat zegt wel wat over je wereld(zonne)beeld.
Artwork: Saule, by Dragon Treasures Art
/ | \
💃🏼 Zhinü
De Chinese godin van weven komt ook van de hemel. Ze is van de ster Vega in het sterrenbeeld Lier. Via een straal maanlicht is ze naar de Aarde gekomen. Haar gewaden zijn naadloos: zonder gebruik van naald en draad, geweven op het weefgetouw. Godinnengewaden zijn naadloos. Zhinü, zevende dochter van de Hemelse Koningin Moeder en de Jade Keizer, weeft de sterren en hun licht tot de Zilveren Rivier, de Melkweg.
Een koeienherder (ster Altair) werd verliefd op haar, maar de Hemelse Koningin Moeder haalde de geliefden uit elkaar. Uit verdriet stopte Zhinü het weven van de Zilveren Rivier, wat de werelden in gevaar bracht. Een per jaar mogen ze elkaar ontmoeten: op de zevende dag van de zevende maan, wanneer een groep eksters in de hemelen een brug tussen hen maakt. Het wordt nog altijd gevierd als het qixi of qiqiao festival.
Artwork: Zhinü, by Yamamoto Hōsui (1850-1906)
/ | \
💃🏼 sprookjes
Ook in sprookjes wordt geweven en gesponnen. Moeder de Gans (“koningin met de ganzenvoeten”) spint de verhalen om mensen/kinderen te onderwijzen. In het verhaal van Repelsteeltje spint hij goud van stro, De drie spinsters helpen het meisje, in De zes zwanen spint de zuster kleden van sterrenbloemen, en natuurlijk het beruchte spinnenwiel van De schone slaapster.
Artwork: Arthur Rackham, de drie spinsters
/ | \
💃🏼 weefster van vrede
Weefster van vrede. Met die titel werden vrouwen van adel uitgehuwelijkt aan de heerser van een ander koninkrijk. Ze was meer een gijzelaar en een pion in het spel van heersers en troonopvolgingen. Toch zegt de titel wel wat: het verwijst naar de kunst van de vrouw om te verbinden. En soms werkte dat ook nog, lijkt uit een oud Engels gedicht te stellen: “…met Ealhild, de geliefde weefster van vrede, die uit het oosten was gekomen naar het huis van de koning…”
Artwork: koningin Aethelflead, vrouwe van de Mercians
Abingdon Abbey
/ | \
CW/zomer2025
/ | \
Kijk op Vrijdag Freyadag voor meer godinnen
/ | \